یاتاقان ها

توضیحات

یاتاقان از جمله هزاران قطعه ای که در ساخت ماشین آلات صنعتی و ابزار آلات صنعتی به کار برده می شود. یاتاقان ها انواع و اشکال مختلف و گوناگونی دارند که کارایی و مصارف آن ها باهم متفاوت است. در ادامه به طور کامل به بررسی مشخصات مکانیکی یاتاقان ها و کاربردهای آن ها خواهیم پرداخت.

اجزای تشکیل دهنده یاتاقان

انواع مختلف یاتاقان دارای‌ کارایی بسیار وسیعی در‌ ماشین آلات کارخانه ای و مکانیکی و صنعتی هستد. استفاده از این قطعات موجب افزایش توان ماشین آلات و صرفه جویی در انرژی خواهد شد. همچنین موجب بالا بردن راندمان کار آن ها خواهد شد. یاتاقان ها دارای چهار جز اصلی می باشند و ساخته شده بر مبنای یک ساختار اساسی و در عین حال بسیار ساده می باشند.

یاتاقان از دو حلقه یا رینگ ( بیرونی و داخلی ) تشکیل شده است که ساخته شده از جنس تقویت شده می باشند. دو جز دیگر این قطعات عبارتند از قفسه و عناصر لغزنده که از قفسه برای نگه داشتن اجزای غلتش در موقعیتی که هستند استفاده می شود. از یاتاقان ها در مواقعی که به گردش یک جسم در محور خود مورد نیاز می باشد بکار برده می شوند. در واقع این ابزار قابلیت حرکت مقید میان دو یا چند قطعه را فراهم می آورد. وجود دارد استفاده میشود.

یاتاقان های پر کاربردتر در صنعت به دو نوع اصلی تقسیم بندی می شود. نوع اول بلبرینگ ها می باشند که عنصر لغزنده در آن ها به شکل گوی ها یا دایره های فولادی می باشد که به آن ها ساچمه نیز گفته می شود. این ساچمه‌ ها که به وسیله قفسه در داخل حلقه جای داده شده اند و با لغزیدن بین دو قطعه موجب تسهیل حرکت قطعات می‌شوند. نوع دوم رولبرینگ ها هستند که تفاوت آن ها با نوع اول در این است که جز لغزنده در آن ها به صورت استوانه های مختلف فولادی می باشد که به آن ها رول نیز گفته می شود.

 یاتاقان و زیر مجموعه های اصلی آن یعنی بلبرینگ‌ ها و رولبرینگ ‌ها برای به حداقل رساندن میزان اصطکاک  میان قطعات مختلف سیستم‌ های مکانیکی ساخته شده اند.  چرا که غلتک ‌ها یا ساچمه ها و رول های بکار گرفته شده در آن موجب آسان تر شدن حرکات  قطعات نسبت به هم می شوند. علاوه بر آن از ایجاد لرزش قطعات مختلف مکانیکی جلوگیری می کنند و مانع از به وجود آمدن سر و صدای اضافی که به دلیل انتقال نیرو قطعات به هم دیگر ایجاد خواهد شد، می شود.

یاتاقان غلتشی

 برای بررسی بهتر انواع مختلف یاتاقان ها و کاربرد های آن ها ابتدا باید بدانیم بر چه اساس می توان یاتاقان ها را دسته بندی کرد.  یاتاقان ها را بر مبنای قابلیت آنها در نوع حرکتی که می توانند داشته باشند و یا جهت بارها یا نیروهایی که قادر به تحمل کردن آن ها خواهند بود را می توان دسته بندی نمود.

انواع یاتاقان ها و کاربردهای آن ها در صنایع مختلف

تولید انواع یاتاقان ها و کاربردهای آن ها موجب پیشرفت های زیادی در صنایع مختلف مکانیکی شده است. یاتاقان ها با توجه به شکل های ظاهری متفاوتی که دارند کاربردهایشان نیز متفاوت است. اما در حالت کلی کاهش اصطکاک مکانیکی اصلی ترین وظیفه یاتاقان ‌ها می باشد. این کاهش اصطکاک منجر به کارکرد موثرتر ماشین آلات مختلف می شود. همچنین موجب افزایش عمر  مفید ماشین آلات خواهد شد چرا که سایش بین قطعات را کاهش می دهد. علاوه بر این موارد از سوختگی ناشی از سایش و از شکستگی مکانیکی قطعات ممانعت خواهد کرد.

تولید شده متفاوت هستند. این بارهای شامل دو نوع بار محوری و شعاعی می باشد. بر  اساس تحمل بارهای شعاعی و محوری یاتاقان ها به دو گروه غلتشی و لغزشی تقسیم خواهند شد. مواردی مثل صدای تولید شده کم، ساختار مستحکم، قیمت ارزان تر و همچنین اشغال فضای کمتر از محاسن یاتاقان های لغزشی محسوب می شود. مواردی همچون ایجاد اصطکاک زیاد و در نتیجه تولید دمای زیاد و این که مدام نیاز به روغن کاری دارند از جمله معایب آن ها محسوب می شود و به طور کلی اتلاف انرژی در این نوع بیشتر می باشد.

از انواع یاتاقان های لغزشی می توان یاتاقان های ساده یا به عبارتی بلبرینگ های ساده، یاتاقان بوشی و دو تکه، یاتاقان بالشتکی و یا انحرافی را نام برد.

ياتاقان هایی که در آن ها از تماس گردشی یا دورانی بهره برده می شود را یاتاقان های غلتشی می نامند.  دسته یاتاقان های غلتشی خود انواع مختلفی را شامل می شود و به سه زیر مجموعه عمده به نام یاتاقان های ساچمه ای یا همان بلبرینگ ها، یاتاقان های غلتکی یا همان رولبرینگ ها و یاتاقان های سوزنی یا همان نیدل برینگ ها تقسیم می شوند که خود این یاتاقان ها نیز انواع مختلفی دارد و هر کدام کاربرد خاص خود را دارند.